Spis treści
Według statystyk polskiej policji w latach 1999-2020 wszczęto ponad 3100 postępowań związanych z artykułem 299 kodeksu karnego, natomiast stwierdzonych przestępstw doliczono się prawie 6200! Na czym polega pranie brudnych pieniędzy i co za nie grozi? O tym wszystkim, w naszym dzisiejszym artykule!
Pranie pieniędzy – fakty i mity
Legenda głosi, że termin pranie brudnych pieniędzy powstał w Stanach Zjednoczonych podczas prohibicji, kiedy to chicagowska mafia czerpała potężne zyski z nielegalnego handlu alkoholem. Jednak osoby uzyskiwały dochody prowadząc sieć pralni automatycznych. Za usługi ich Klienci najczęściej płacili gotówką, więc ciężko było stwierdzić, ile osób faktycznie korzystało z ich usług, co pozwalało gangsterom mocno zawyżać dochody uzyskiwane przez pralnie, właśnie tymi nielegalnie zdobytymi środkami. Przez skojarzenie z pralniami, proces przekształcania nielegalnych środków w legalne nazywano podobno praniem pieniędzy. Jest to prawdopodobnie tylko mit.
Na czym polega pranie brudnych pieniędzy?
Pranie pieniędzy powstało wraz z pojawieniem się samego pieniądza oraz państwa, które ma możliwość nakładania pewnych ograniczeń na niektóre rodzaje działalności. Pranie brudnych pieniędzy to proces polegający na przekształcaniu nielegalnych źródeł wpływów finansowych na źródła legalne. Osoby, które uzyskały dochody w drodze przestępstwa, musiały wyprać te środki, aby móc w przyszłości w pełni legalnie i bez ograniczeń korzystać z tych pieniędzy.
Pieniądze zarobione nielegalnie przechodzą szereg przekształceń mających na celu ukrycie pierwotnego źródła ich pochodzenia i wykazanie, że pieniądze te zostały zarobione w pełni legalnie. Osobie, która trudni się tym nielegalnym procederem zależy oczywiście na zatarciu wszystkich śladów związanych z tymi działaniami.
Etapy prania brudnych pieniędzy
Istotą prania brudnych pieniędzy jest ukrycie źródła ich pochodzenia, a nie samo uniknięcie opodatkowania tych środków. Najczęściej z procederem prania brudnych pieniędzy mamy do czynienia wtedy, gdy dochody zostały uzyskane w sposób nielegalny. Najczęściej są to dochody związane z handlem narkotykami, wymuszeniami i korupcją.
Oczywiście zdarzają się sytuacje, gdzie dana firma ukrywa część legalnie uzyskanego dochodu przed opodatkowaniem poprzez zaniżanie zysków lub zawyżanie swoich kosztów. W takiej sytuacji najczęściej chce zastąpić rzeczywiste źródło dochodu, tym opodatkowanym niższą stawką PIT lub nawet takim, które jest zwolnione z jakiegokolwiek opodatkowania.
Na każdym etapie procesu prania pieniędzy stosowane są różne techniki, aby jak najlepiej dopasować się do sytuacji. Stosowanie różnorodnych metod w celu zatarcia śladów lub ukrycia rzeczywistych źródeł dochodów jest ważnym elementem procesu prania pieniędzy.
Fazy prania brudnych pieniędzy
Zazwyczaj proces prania pieniędzy obejmuje kilka etapów. Pierwszy z nich to umiejscowienie lub lokowanie. Na tym etapie brudne pieniądze są najczęściej wpompowywane do systemu finansowego. Bardzo często wykorzystywane są tutaj wpłaty na konto bankowe i mtody, które pozwalają na obejście kontroli w bankach.
- structuring – wiele niewielkich wpłat na konto bankowe, poniżej proru rejestracji banku
- smurfing – dokonywanie małych wpłat przez wiele osób trzecich czyli przez tzw. smurfów;
- refining – wymiana waluty przez podstawione osoby poniżej progu rejestracji;
- blending – mieszanie brudnych pieniędzy z pieniędzmi ,,czystymi”.
Drugi etap to maskowanie, czyli zatarcie wszystkich tropów prowadzących do pierwotnego źródła pieniędzy oraz oczywiście do ich właściciela.
Trzeci etap to tzw. integracja, podczas której tworzy się dowody na to, że środki pochodzą z legalnego źródła.
Przestępstwo prania brudnych pieniędzy, czyli o artykule 299 kodeksu karnego
Art. 299. [Pranie pieniędzy]
§ 1.
Kto środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, prawa majątkowe lub inne mienie ruchome lub nieruchomości, pochodzące z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego, przyjmuje, posiada, używa, przekazuje lub wywozi za granicę, ukrywa, dokonuje ich transferu lub konwersji, pomaga do przenoszenia ich własności lub posiadania albo podejmuje inne czynności, które mogą udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie ich przestępnego pochodzenia lub miejsca umieszczenia, ich wykrycie, zajęcie albo orzeczenie przepadku, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2.
Karze określonej w § 1 podlega, kto będąc pracownikiem lub działając w imieniu lub na rzecz banku, instytucji finansowej lub kredytowej lub innego podmiotu, na którym na podstawie przepisów prawa ciąży obowiązek rejestracji transakcji i osób dokonujących transakcji, przyjmuje, wbrew przepisom, środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, dokonuje ich transferu lub konwersji, lub przyjmuje je w innych okolicznościach wzbudzających uzasadnione podejrzenie, że stanowią one przedmiot czynu określonego w § 1, lub świadczy inne usługi mające ukryć ich przestępne pochodzenie lub usługi w zabezpieczeniu przed zajęciem.
§ 3.
(uchylony).
§ 4.
(uchylony).
§ 5.
Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 lub 2, działając w porozumieniu z innymi osobami, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 6.
Karze określonej w § 5 podlega sprawca, jeżeli dopuszczając się czynu określonego w § 1 lub 2, osiąga znaczną korzyść majątkową.
§ 6a.
Kto czyni przygotowania do przestępstwa określonego w § 1 lub 2,podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 7.
W razie skazania za przestępstwo określone w § 1 lub 2, sąd orzeka przepadek przedmiotów pochodzących bezpośrednio albo pośrednio z przestępstwa, a także korzyści z tego przestępstwa lub ich równowartość, chociażby nie stanowiły one własności sprawcy. Przepadku nie orzeka się w całości lub w części, jeżeli przedmiot, korzyść lub jej równowartość podlega zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi.
§ 8.
Nie podlega karze za przestępstwo określone w § 1 lub 2, kto dobrowolnie ujawnił wobec organu powołanego do ścigania przestępstw informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz okoliczności jego popełnienia, jeżeli zapobiegło to popełnieniu innego przestępstwa; jeżeli sprawca czynił starania zmierzające do ujawnienia tych informacji i okoliczności, sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary.
